Андрей Кузьминнан төнге судак солянкасы

БАЛЫКЧЫ СУДАКНЫ ЕРАКТАН КҮРӘ, ХӘТТА ТӨНЛӘ ДӘ 
– Мин аш‑су эшенә һушым китә торган кеше түгел. Тик кайчак та­бигатькә чыккач, әйтик, мангалда шашлык кыздыра алам. Хатын‑кызны иткә якын җибәрмим, ник ди­гәндә, табигатьтә ир‑атның җаваплылык даирәсенә керә ул.

– Бүген бездә бөтенләй ит тү­гел бит, табигатькә дә чыкма­дык. Ләкин, шуңа карамастан, ризык әзерләргә туры киләчәк. Бу безнең бер традиция. Нәрсә пешерәбез соң?
– Солянка. Балык солянкасы. Су­дактан, – дип, Андрей Владимиро­вич җиңнәрен сызгана да, балыкны чистарта-бүлгәли башлый.
– Бу – балыктан пешерелә тор­ган иң яраткан ризыгыгызмы, әллә бу судакка тукталуыгызның берәр сере бармы?
– Тел төбендә яшерелгән мәгъ­нәсе бар. Мәгълүматны җитештерү һәм тарату белән шөгыльләнә тор­ган бик зур оешмабыз бу өлкәдә шулкадәр төрледән-төрле матбугат чараларын берләштерә ки, шушы солянканы хәтерләтеп куя. «Тат­медиа» җәмгыятендә телевидение дә, радио да, газета-журналлар да, интернет басмалар да бар, ягъни медиахолдингта матбугатның һәр тарафы бергә тупланган. Со­лянканы да шуңа охшаш рәвеш­тәрәк пешерәбез – аңа күп төрле нәрсә салына, бик тәмле, туклыклы, ашаучылар һәрчак сорап алырлык була ул.

Андрей Кузьминның «мамонт» дигәне бик зур судак балыгы булып чыкты.
– Солянканы балыктан пешерү сезнең балыкчы булуга бәйлеме?
– Әйе, мин – балыкчы һәм бу судакны төнлә Иделдән тоттым. Бу төнге судак безнең солянканың төп нигезе булачак. Солянка – бәйрәм ризыгы ул. «Татмедиа»­ның юбилее уңаеннан аны бүген күп итеп, бөтенебезгә җитәрлек итеп әзерлим.
– «Татмедиа» кебек оешмалар башка төбәкләрдә бармы?
– Миңа мәгълүм булганы шул: бездәгедәй күләмлесе, бездә­гедәй масштабтагысы юк. Безнең тәҗрибәне өйрәнер өчен, башка төбәкләрдән һәрдаим килеп тора­лар. Монда оештыру, системага салу тәҗрибәсе дә, башкалары да кызык­сындыра. Структура белән идарә итү мөмкинлеге ягыннан бу систе­ма һәркемнең күңеленә хуш килә. Фәкать «Татмедиа»ның элекке җитәкчеләре моннан ун ел элек узган бу юлны, андагы киртәләрне ничек үтеп чыгарга икәнен төшенү­челәр аз. Чөнки монда муниципаль, республикакүләм мәсьәләләр бер­гә чорналган. Кыскасы, башка төбәкләр безнең тәҗрибәне кул­лана, ләкин бу кадәр киң колачлы шәкелдә түгел.
 
БАЛЫК ПЕШКӘН АРАДА
Ашчыбыз судак кисәкләренә сал­кын су салып, плитәгә куя. Әкрен утта балык пешкән арада, Андрей­ Владимирович томалап кыздыру өчен җитез‑җитез генә яшелчәләр әзерли: суган турый, угычта ки­шер уа... Юбиляр турында сүзен дә дәвам итә.
– Андрей Владимирович, «Татмедиа» җитәкчелеге төр­ледән-төрле иҗади тәкъдимнәре белән һәрчак шаккатырып тора. Белүемчә, сез килгәч, газета-жур­налларга яздыру мәсьәләсенә мөнәсәбәт үзгәрде...
 – Язылу кампаниясенә бәйле төрле кызыксындыру чаралары уйлап чыгару эш юклыктан түгел. Газета-журналларга язылу кими, бу процесстан качып булмый. Чөн­ки хәзерге заманда мәгълүматны цифрлы җайланмалардан кабул итү арта гына бара. Үз аудиториябезне югалтмыйча, мәгълүматны укучыларга җиткерү өчен, безгә заманга яраклашырга туры килә. Ниндидер кызыклы чаралар, ак­цияләр уйлап чыгарганда гына, ха­лыкны кәгазьдән укырга күндереп була. Хәйрия юнәлешенә аеруча игътибар бирәбез. Чөнки бик күп өлкәннәрнең матди хәле матбугатка язылу мөмкинлеген чикли. Элек га­зета-журналлар тиен генә тора иде, ә хәзер пенсионерларыбыз, вете­раннар, аз керемле гаиләләр, басма матбугатны әүвәлгечә укый алыр өчен, хәллерәк кешеләр ярдәменә мохтаҗ.
– Социаль челтәрләргә күчкән укучыларны кире кайтарып бу­ламы?
– Андый челтәрләргә китүчеләр күп булды, чөнки мәгълүмат алуның бер ысулы ул. Алар белән шунда очрашабыз да. «Татмедиа» фили­алларының һәрберсе социаль чел­тәрләрдә үз сәхифәләрен алып бара. Ник дигәндә, кайбер кешеләр хәзер шул социаль челтәрләрдә чын мәгънәсендә яши, бу бер чиргә дә әйлә­неп китә.
 – Мондый чиргә сезнең ка­рашыгыз ничегрәк?
– Һәрнәрсәнең чиге булыр­га тиеш. Аралашу өчен бихисап мөмкинлекләр тудыра торган, яңа, мавыктыргыч коммуникацияләр – шәп нәрсә. Ләкин кешеләр тормышларын шул челтәрләрдәге гыйбарәләр, мактаулар белән үлчи башлый икән, хәерлегә түгел. Бу – бәйлелек, ә аның бар төре дә начар.
 
МУЛЬТИМЕДИА РЕДАКЦИЯ – ТОРМЫШ ТАЛӘБЕ
 – Сезнеңчә, ниндидер алтын урталыкны табарга мөмкинме?
 – Мөмкин. Без социаль челтәрләр белән эшлибез, кайбер редакцияләрне моңа күндерәбез, кайдадыр мәҗбүр итәбез... Хуҗалыгыбыз бик зур бит, газета-журналлар күп. Бөтен басмаларның да мөхәррир­ләре заманча карашлы, алдынгы фикерле дигән сүз түгел бит. Журна­лист кешенең, эшкә килеп, мәкалә язгач, өйгә кайтып китә торган чорлары күптән үткәндә калды, хәзер бәяләү өчен яңа критерий­лар кертергә кирәклеген үгетләп тә, кайдадыр мәҗбүриләп тә төшенде­рергә туры килә. Хәзерге заманда кешеләр мәгълүматны башкача ала. Соңгы 2016–2017 елларда без бу мәсьәлә белән актив шөгыльләнә­без. Иң эре филиалларыбыз бер­ләштерелде. Мультимедиа редакция ниндидер мода түгел, ә тормыш таләбе. Безнең бурычыбыз – мәгълүматны мөмкин кадәр киңрәк тарату. Шуңа күрә сайтлар да, со­циаль челтәрләр дә кирәк. Өстәвенә, син социаль челтәргә килгәнсең икән, анда бөтенләй башка тел икә­нен аңларга тиеш. Мультимедиа редакция – матбугатның киләчәге түгел, бүгенгесе ул.
– «Татмедиа»да мультимедиа редакцияләр күпме? Алар ничек барлыкка килә?
 – Контент дигән төшенчә бар. Контент – журналистның иҗади эш нәтиҗәсе ул, моны ул халыкка ничек җиткерә – сайт ашамы, со­циаль челтәрләр аркылымы яки үз сәхифәсе ярдәмендәме – башка мәсьәлә. Иң мөһиме, бу ысулларның барысын да куллану мөмкинлегенә ия булу, видео‑ һәм фотоматери­аллар белән эш йөртә белү. Менә шул чакта контентың мөмкин кадәр күбрәк кешегә ирешәчәгенә өмет бар.
 – Кайчандыр сез телевидение белән генә шөгыльләнә идегез...
– Булды андый вакытлар, тик шактый күптән иде. Хәзер инде башка процесслардан да хәбәрдар­мын. Татарстан Президентының матбугат хезмәтендә узган ун елда төрле юнәлешләр белән эш йөр­тергә туры килде. Шуңа күрә басма матбугат, радио, телевидение, ин­тернет технологияләрен дә, башка­ларныкын да өйрәндем...
 
ҮЗЕБЕЗНЕКЕЛӘР ҺӘМ БАШКАЛАР
 – Башка матбугат чараларына мөнәсәбәтегез ничегрәк? «Татме­диа» составына керми торганнар турында сүзем. Дәүләтнеке булма­ган матбугатта сүз иреге күбрәк дигән фикер яши...
 – Үз эшләрен профессиональ югарылыкта алып барган барлык матбугат чараларына да яхшы мөнәсәбәттәмен. Матбугатта нор­маль тәнкыйть бар икән, аны дөрес аңларга һәм моңа тиешенчә җавап бирергә кирәк. Әмма теге яки бу тема үзләре өчен мөһим булма­са да, ачуларын чәчәр өчен генә тәнкыйть яудырганнарны хөрмәт итмим. Компьютер каршына уты­рып, уңга‑сулга аноним коммен­тарийлар язып, һәркемгә пычрак коеп утырудан да җайлырак нәрсә юк. Ә ниндидер игелекле, файдалы гамәл кылырга дигәндә – андый кешеләр гадәттә җитеп бетми шул. Миңа бит Президент Аппаратының ничек эшләгәнен күрергә насыйп булды. Җитәкченең нормаль хезмә­тен тәэмин итү өчен, бу кешеләр әллә ни зур булмаган акчага хәтта тәүлек буе да эшли. Менә башта шулай эшләп карагыз! Шуңа күрә чын профессионал авызыннан яки шушы өлкәдә утны‑суны кичеп, аның боткасында кайнаган кеше тарафыннан әйтелгән тәнкыйтьне генә кабул итәм.
 «Ботка»дан әкрен генә үзебезнең солянкага күчәбез. Ә аңа бәрәңге салып, көч биреп җибәрү кирәк. Бәрәңгене рядовой Андрей Кузьмин армиядә хезмәт иткәндә әрчергә өйрәнгән.
 – Бөтен ротага җитәрлек итеп әрчи алам! – дип вәгъдә бирә. Үзе шул арада бәрәңге кабыгын бизәкле спираль рәвешендә бө­тереп, күпләр яратмаган бу эшне ничек кызыклы итәргә мөмкинле­ген күрсәтергә өлгерә. Бәрәңгедән гаҗәеп матур нәрсә килеп чыга бит!
 
ШАТЛЫГЫМ ДА, КАЙГЫМ ДА
– «Татмедиа»да сез үзегез яраткан матбугат чарасы бар­мы? Журнал? Телеканал? Сайт?
 – Яратканы юк. Алар миңа бары­сы да балаларым, кошчыкларым кебек. Алар минем шатлыгым да, кайгым да. Мин үзем дә, баш­ка күп кенә журналистлар кебек, «Эфир» исемле туган ояда канат чыгарган зат. Бүген исә Андрей Па­рамонович Григорьев белән бергә уртак проектны тормышка ашыра алуыбызга бик шат. «Татарстан 24» дип аталган бу проект республика буйлап зур‑зур адымнар белән алга бара инде. Ул үз аудиториясен яулап килә. Анда яхшы команда җыелды, һөнәри яктан ныгырга да өлгер­деләр. Бу проектны соңгы вакытта телевидение тармагында килеп туган хәлдән чыгу өчен уңышлы адым дип саныйм. Беләсезме, хә­зер мультиплекс белән бәйле ни­кадәр зур кыенлыклар пәйда бул­ды... Төбәк каналларының күбесе тапшырулар дулкыныннан төшеп калырга мөмкин. Кабельдән үзәк ка­наллар үзгәрешсез киләчәк. Ә элек бездәге телекомпанияләр төрле федераль каналлар белән килешү төзеп, үз тапшыруларын шушы ка­нал тапшырулары арасына кертә, шунда үзләре рекламаны куя иде. Хәзер исә бу эш тыелган, беренче исемлектәге 20 канал тапшырулары «чиста» килеш, җирле өстәмәләр­сез күрсәтеләчәк. Калганнар исә йә тәүлек буе үз тапшыруларын тәкъ­дим итәргә тиеш, ә бу һич тә кеч­кенә телестанцияләр кулыннан килә торган нәрсә түгел, яисә 50 нчеме, 60 нчымы төймәдә урын алырга мәҗбүр булачак. Аларга исә тама­шачы һичкайчан барып җитмәячәк. Яки инде бу телеканалларга ябылу куркынычы яный. Һәм, мөгаен, ябылырлар да, илдә бу процесс бара инде. Мондый хәлдән чыгу юлы буларак, ел ярым элек без «Та­тарстан 24» каналын уйлап таптык. Ул бездәге муниципаль каналлар өчен коткаручы булды, һәм бүген телеканалларыбыз «Татарстан 24» проектының партнеры хисапланып, эшләрен уңышлы дәвам итә. Яңа­лыклар челтәрендә бер тапшыруны да кыскартмадык. Тапшырулар та­тар һәм рус телләрендә чыгып килә.
АКЫЛЛЫ, ИГЕЛЕКЛЕ ГАМӘЛЛӘР, МӘҢГЕЛЕК КЫЙММӘТЛӘР ТУРЫНДА
 Шулпадан судак кисәкләрен алып, бәрәңге салабыз, ә аннары яшелчәләрне майда кыздыру эшенә керешәбез. Суган, кишер, кыяр, то­мат пастасын бер‑бер артлы табага салып, тәмам пешеп йомшарганчы болгата-болгата 10-15-20... минут кыздырабыз.
– «Татмедиа» карамагында­гы матбугат чараларына эшкә килүче яшь журналистларны һөнәри әзерләү системасына нинди бәя бирәсез?
– Гомумән алганда, үземнең жур­налистлык белемем юк. Мөгаен, мин күбрәк блогерларга тартым­дыр. Хәер, блогер, минемчә, шул ук журналист ул. Тик блогерларның бөтенесе дә бу өлкәдә белем ал­ган кеше түгел. Журналистика күп очракта белем түгел, ә сәләт, омтылыш дип саныйм мин.
– Димәк, сезнеңчә, «ни күрәм, шуны язам» ул журналистика булып чыга?
– Язу эшен дә төрлечә башкарып була бит. Матур, әдәби тел белән, чынбарлыктагыча язарга мөмкин. Шул ук вакытта һәрнәрсәгә пычрак атып, агу чәчәргә дә була. Һәм син барыбер үз укучыңны табасың, чөнки кешеләр пычракта казы­нырга ярата, ни кызганыч, адәм баласының табигате шундый. Те­левизион рейтингларны тәэмин итә торган өчлек кагыйдәсе каян килеп чыкканына аптырыйсы юк. «Куркыту, секс һәм гауга». Менә шушы өч нәрсә күпчелек халык­ның аңын яулап алган, менә шулар рейтинг ясый да. Медиаметрикс топларына күз салыгыз: хәбәрләр арасында иң популярлар рәтенә кайсылары чыга? Бер хәйрияченең ятимнәр йортына машина бүләк итүе турында түгел, әйтик, нинди­дер маньякның кемнедер көчләве, үтерүе йә талавы турында яңалык топ-хәбәрләргә эләгә.
– Моңа яраклашу, шундый хәбәрләр бирә торганнарга ох­шарга тырышу кирәкме соң?
 – Охшарга тырышырга кирәк дип әйтмим. Мин кешенең хәбәрне кабул итү принциплары турында сөйлим. Дәүләт карамагындагы матбугат чараларының бурычы – үз контентларын кешеләрне ма­выктырырлык дәрәҗәдә шулкадәр яхшы итеп әзерләү: акыллы, игелекле, мәңгелек кыйммәтләр дә, теге искә алынган «куркыту, секс, гауга» кебек, аңнарга үтеп керсен, халыкта кызыксыну уятсын. Без менә шуның белән шөгыльләнәбез дә. Яхшы хәбәрләргә игътибар биреп, шуларны сыйфатлы итеп әзерләргә тырышабыз...
– Шәп судак балыгы, яшелчәләр алып, тәмле балык солянкасын бик сыйфатлы итеп пешерергә тырышабыз...
 – Нәкъ шулай! – Андрей Владими­рович майда кыздырылган катнаш­маны шулпага сала. Ашыбыз матур кишер төсенә керә һәм бүлмәгә искиткеч хуш ис тарала. Эш ахы­рына якынлаша кебек.
ТӨРЛЕДӘН ТӨРЛЕ ПРОФЕССИОНАЛЛАР
– Сезнең кул астында – республикакүләм, шәһәр, рай­онкүләм 98 басма газета, 15 жур­нал, 17 телеканал, 11 радиоканал, 87 сайт, мәгълүмат агентлыгы... Саный‑саный буталып та бетәргә мөмкин. Алар республиканың төрле почмакларында урнаш­кан, телевизион һәм радиосиг­наллар тапшыру мөмкинлеге, колачлыгы да, редакцияләрнең техник яктан җиһазландырылуы да төрле дәрәҗәдә, кешеләренең холыклары, һөнәри осталыгы да бик аерыла... Шулкадәр зур, бик төрле коллектив белән ничек идарә итәсез?
 – Миңа «Татмедиа»да эшләү чи­тен түгел, чөнки хезмәттәшләрем – үз эшләренең чын осталары. За­маннар гына үзгәрде. Әгәр без элек акча санауга бик игътибар бирмәгән булсак, хәзер исә һәр тиенне эконо­мияләргә туры килә, һәр редакция өчен бик анык бизнес-модель ал­дан тирәнтен уйланыла, һәр фи­лиал елга ике тапкыр бюджетын яклау, дәлилләү өчен монда килә, һәм без җитәкче кешегә, башка бурычлар белән беррәттән, акча эшләү бурычы да йөклибез. Ә моны исә популярлыкны саклап калып, заманча технологияләр кулланган­да гына тормышка ашырып була. Синең кул астындагы мәгълүмат чарасы никадәр популяр булса, реклама бирүчеләрне шулкадәр күбрәк кызыксындырасың, акча да шулкадәр күбрәк килә. Димәк, хезмәткәрләреңә дә яхшырак түләр­гә, заманча техника сатып алырга һәм башкаларга мөмкинлегең була. «Татмедиа» филиаллары арасында үз чыгымнарын тулысынча тәэмин итеп яшәүчеләр бар. Ләкин, кыз­ганыч, кайберләре белән финанс мәсьәләсендә эшләргә кирәк әле. Шулай да мин финанслар һәм ке­рем алу – төп бурыч дип әйтмим. «Татмедиа»ның төп максаты, фи­ керемчә, республика тормышын чагылдыра, президентның ни белән шөгыльләнүен аңлата торган кон­тент, барлык икътисадый һәм баш­ка яңалыкларны халкыбызга җиткерү эшендә хөкүмәтебезгә ярдәм итәрлек контент булдыру. Кешеләр икътисадый реформа­ларда партнер буларак катнашып, нәтиҗәдә, үз тормышларын, якын­нарының көнкүрешләрен үзләре дә яхшыртсын өчен кирәк бу. Менә шуны мин иң төп бурычларның берсе дип саныйм да. Тәнкыйть яудыру, пычрак ату түгел, ә анык һәм ачык аңлату. Кешеләрне юләр көтүе дип санарга кирәкми. Алар республиканың ничек үзгәрүен, президентның ничек эшләгәнен бик яхшы аңлый, күрә. Алар Казан­ның 15–20 ел элек нинди булганын хәтерли. Менә шушы кыска гена вакыт эчендә Казанны заманча, алдынгы төбәккә әйләндерә ал­дык. Бу бик күпләр тарафыннан югары бәяләнә. Хәзерге Казанга күз салыгыз! Әнә, туристлар агы­мы нинди... Илкүләм, дөньякүләм масштабтагы никадәр бәйгеләр, җыеннар уза. Конгресслар, съездлар, фестивальләр... Болар бит барысы да күренеп тора! Шуларның бары­сына да бездән өйрәнү өчен күпме кеше килә.
 ЯРАТКАН УРЫН. АВЫР СЫНАУ
– Казанда яраткан урыныгыз бармы?
 – Казанымны һәм эшемне бик яратам. Эш урынымда булу аеруча ошый, «Татмедиа» бинасын бик шәп урын дип саныйм. Мон­да – Казан күренешенең иң матур җирләреннән берсе
– Ә Кремль нәрсә?
 – Кремльдән Кремль күренми ул. Ә ул – Казанның төп энҗе­се. Мин аны, архитектура, тарих, эстетика күзлегеннән караганда, иң яхшы урын дип атар идем. Һәм аңа «Татмедиа» тәрәзәләрен­нән карап соклану күпкә шәбрәк.
– Тормышыгыздагы иң авыр сынау кайчан узды? Булдымы андый нәрсә?
 – Авыр чорларның берсе – теле­видениедән китеп, дусларым белән бизнеска керешүебез булды. Ул чак­та без «Шүрәле» паркын төзедек.
– Менә кем ясаган икән аны!
– Мин проектның генераль ди­ректоры һәм җитәкчесе идем. Ике ел эчендә шушы парк өчен проект булдырып, акча табып, буш урында, сазлыкта аны төзеп, эшләтеп җибәрү ничек кулыбыздан килгәндер – бу вакытны мин тор­мышымдагы иң авыр чорларның берсе дип саныйм. Бөтенләй башка өлкәләргә кереп чумарга туры кил­де. Туфракны аска төшерү нәрсә ул, субайлар нәрсә ул, аларны төзелеш объектларында ничек кулланалар – боларны һич белми идем. Тик ба­рысын да өйрәндем. Без ул вакытта зурлыгы буенча Россиядә өченче урында булган күзәтү тәгәрмәче проектын эшләдек. Аның нигезенә 700 субай сугылган һәм 20х30 метр зурлыгындагы бетон тартма салын­ган. Монда күпкатлы йорт куйсаң да, һич куркынычсыз басып торачак. Мин төзелеш тармагына караган дипломым булмаган хәлдә, бу про­ектны төрле инстанцияләрдә якла­дым. Һәрнәрсәгә эш барышында өйрәнергә туры килде. Шул күзәтү тәгәрмәчен бастырып кую өчен, миңа 400 тонна куәтле өч кран юнәтергә кирәк булды. Ә алар бөтен республикага дүртәү генә иде. Шул краннарны бер вакыт­ка, бер урынга җыеп, тәгәрмәчне күтәртү, монтажлау бик җитди сынау булды. Ләкин без җиңеп чыктык. Минтимер Шәрипович ачылыш тантанасында тасманы ки­сте, без бергәләп агачлар утырттык. Ленин дамбасы буйлап барганда, әлеге паркка карап горурлык хис­ләрен тоям. Бу шәһәрдә мин теле­визор экраннарында гына сөйләп калмыйча, үз кулларым, нервла­рым, тырышлыгым белән нәрсәдер эшләгәнмен дигән сүз бит. Кала халкы ял итсен өчен, рәхәт тә, матур да урын ясадым. Бу хис‑тойгы мине йөрәктән гел җылытып тора.
 БИК БОРЫЧЛЫ ДА, АРТЫК КЫЗГАН ДА БУЛМАСЫН
 Тәлинкәләргә солянка бүлеп, аңа яшел суган сибеп, «татарстан­лылар»ның аны нинди тизлектә ялт иттереп куюын күргәч, Андрей Кузьмин авыр сулап куя:
– Их, юкка гына бу солянкага алындым ахрысы! Хатыным белеп алса, ашарга пешерә белгәнеңне яшереп, ничә ел кыланып йөргән­сең дип, бу солянканы өйдә дә әзер­ләргә кушачак.
– Ә теге «мамонт» мәсьәләсе ничек соң?
 – Ул чакта «мамонт» тотылмый кала инде. Балык тоту – тормышым­ның бер бизәге. Ял көннәрендә дуслар белән бергәләп барырга ты­рышабыз. Шәһәрдә яшибез, офис­ларда эшлибез, фатирга кайтабыз... Ә балыкка бару, аеруча Кама Тама­гы яки Иделгә юл тотканда, шундый иркенлек, күзләргә рәхәтлек бирә. Бездә искиткеч матур урыннар бар! Бу шулкадәр хозурлык, күңел өчен ял, янәдән-янә кире шунда кайтасы килә. Озак вакыт һич­кая бармый торсам, хәтта юксына да башлыйм.
– Шушы яшегезгә кадәр Идел-Чулман суларыннан күпме балык тотарга өлгердегез?
– Һай, белмим. Без браконьерлар түгел, үзебез өчен генә, дуслар өчен генә тотабыз.
– Ә үзегез нинди балыкны яра­тарак төшәсез: кыздырганнымы, пешкәненме, киптергәннеме?
– Балык ризыкларына бер дә исем китми. Яраткан ашамлыкларым исәбендә түгел ул. Минем өчен ризыкның тәмле һәм сыйфат­лы итеп әзерләнгән булуы мөһим. Бик борычлы да, артык кыздырыл­ган да булмасын.

АНДРЕЙ КУЗЬМИННАН БЕР КИҢӘШ:
– Кулинариядәге иң төп киңәшем – аш‑су эшендә оста хатынга өйләнегез. Ашарга пешерүе таш­ка үлчим генә икән, тәмле итеп пешерергә өйрәтегез. Яки башка хатын табыгыз.



Кирәк булачак:
7 кг чамасы авырлыктагы судак балыгы – 1 данә;
Суган – 2–3 данә;
Бәрәңге – 4–5 данә;
Кишер – 2 данә;
Тозлы кыяр – 3 данә;
Дәфнә яфрагы – 3 данә;
Үсемлек мае – 2–3 аш кашыгы;
Тоз, борыч – тәменә карап.
 

1. Кискәлибез!


2. Пешерәбез!


3. Әрчибез!


4. Ваклыйбыз!


5. Вак итеп турыйбыз!


6. Уабыз!


7. Бүләбез!


8. Салабыз!


9. Изелгәнче кыздырабыз!


10. Болгатабыз!


11. Бизибез!


12. Теләкләр юллыйбыз