Мәңгелек

• 
  Олы мишәнең ямьле язы

  Олы юлдан Олы Мишә авылына таба борылдык. Үзебез Мишә елгасын эзлибез: авылның атамасы бит әнә ничек атала. Тапмадык. Күрәсең, Мишә елгасы икенче якта, дип уйлаштык. Карасак, ике бала юл кырыендагы гөрләвекләрдә уйный. Тын да алмый шуларны күзәтәбез: бала чакның иң рәхәт шөгыле... Балалар да безгә игътибар итте, сагаеп гына күз төшерделәр.

  03 мая 2025
• 
  Крестовниковлар йорты: Казанның йөрәге кайда тибә?

  Без Тукайлы халык булуыбызны гел кабатларга яратабыз. Ә Казанның йөрәге кайда тибә икәнен сорасалар, нәрсә дип җавап бирә алабыз? Бәлки, Тукай исемен йөрткән, аның музее урнашкан һәм татарга бәйле тарихи хәтерне саклаган шушы урамнардадыр? Татар зиратына да, гадәттә, бу урамны кистереп юл сабабыз без. Маршрутыбызның беренче йорты – Тукай урамы, 126. Атаклы Крестовниковлар йорты.

  02 мая 2025
• 
  «Китап – минем язмышым...»

  Рәниф Шәрипов, шагыйрь, драматург, публицист; «Җомга», «Бөртек-бөртек яктылык» китаплары өчен

  02 мая 2025
• 
  «Татар кешесе үз әдәби мирасын белергә тиеш»

  Апрель – Тукай ае, аның белән бәйле чаралар ае. Бу айда без янә бер мәртәбә аның исемен һәм шәхесен яд итеп кенә калмыйбыз, ә әдәбиятның торышын да бизмәннәргә салып үлчибез. Йөзебезне, асылыбызны барлыйбыз. Кемнәр белән горурлана алабыз? Тукайлар калдырган мираска лаекмы без? Заман әдипләрен ничек бәялибез һәм кадерлибез? «Китап киштәсе»ндә бу юлы сүзне 2025 елгы Тукай премиясе кандидатларына бирергә булдык.

  02 мая 2025
• 
  Җир үзе булышты...

  Бөек Җиңүгә 80 ел тулу уңаеннан башланган «41 нче ел балалары» проектын дәвам итәбез. Бөек Ватан сугышы башланган чорда туган, тәпи киткән бу сабыйларның язмышы ничек булып беткән? Нинди могҗиза белән исән калганнар? Әнә шундый өлкәннәребезнең гыйбрәтле язмышларын барларга булдык.

  01 мая 2025
• 
  «Безнең дәүләтнең төп крепосте – кеше»

  Бу сүзләрне Сталинград сугышыннан соң әйтә Василий Чуйков. Яу кырында сугышчыларның башка сыймас нинди батырлыкларга сәләтле булуын үз күзләре белән күргәнгә, алар белән ут һәм туфракны бергә йотып, исән чыкканга, чын күңеленнән инанып әйтә.

  30 апреля 2025
• 
  Мөхәммәтзыя Вәлиев: «Без ничек «тел» алып кайттык...»

  Истәлекләре белән уртаклашучыларның беренчесе – Калинин районы Уразмəт авылыннан Мөхәммәтзыя Вәлиев. Ул булачак әдип Нурихан Фәттахка сугыш турында истәлекләрен сөйләгәндә 36 яшендә була. Истәлекләр 1948 елның 22 июнендә язып алына.

  27 апреля 2025
• 
  Үлемнән соң – үлемсезлеккә

  Яруллиннар – татар музыка сәнгатендәге иң мәшһүр династияләрдән. Аларның һәркайсын үз чорының символы дип атарга була. Гомере яшьли фаҗигале өзелгән, әмма исеме татар музыкасы тарихына мәңгегә кереп калган Фәрит Яруллинның атаклы «Шүрәле» балеты премьерасына 12 мартта 80 ел тула. Ул беренче милли балетны туган халкына 27 яшендә бүләк итә.

  04 апреля 2025
• 
  Мөхәммәт Парсин: Язмышның урау юллары

  Аның исеме матбугат һәм театр тарихын өйрәнүчеләргә яхшы таныш. Ул бүген дә басылып килә торган газеталарда эшләгән, татар театры тарихын тасвирлаган, татарларда комсомол хәрәкәтен оештырган һәм… үзе тарихта урынсыз кала язган.

  30 марта 2025
• 
  Китап киштәсе

  Джек Лондон аркасында философларны укыдым

  10 марта 2025
• 
  Ясалма интеллект – басуда һәм фермада

  Бер генә сөт савучы да булмаган сыер саву залларындагы «карусельләр», югары уңыш җыеп алыр өчен, агрономга аерым бер басуга кайсы ашламаны күпме кертәсен әйтә торган ясалма интеллект... Цифрлы трансформациянең әнә шундый могҗизалары асылда инде күптәннән беркемне дә гаҗәпләндерми. Һәрхәлдә, Татарстанда. Агросәнәгать комплексын цифрлаштыру динамикасы рейтингында* Россия Федерациясе төбәкләре арасында республика беренче урында тора.

  04 марта 2025
• 
  Каюм Насыйри дәвамчылары: тәвәккәлләр юлы

  Казанның Татарстан урамындагы Каюм Насыйри музее янында урнашкан белем учагы – 80 нче мәктәп турында белмәгән-ишетмәгән кеше юктыр. Беренчедән, ул үзен тәмамлап чыккан яисә язмышы аның белән бәйле танылган кешеләре белән билгеле: Таһир Якупов, Ладимер Иванов, Лена Шагыйрьҗан, Рада Нигъмәтуллина, Булат Хәмидуллин һ.б. Икенчедән, менә инде берничә ел дәвамында ул Каюм Насыйри исемен йөртә һәм аның традицияләрен саклап, мирасын мәңгеләштерү юлында уңышлы эшләп килә. Өченчедән, мәктәпнең уңыш-казанышлары гаҗәеп актив, үз эшенең чын остасы булган милләтпәрвәр шәхес – Роберт Мансуров белән турыдан-туры бәйле.

  24 февраля 2025
• 
  Каюм Насыйри бакырда, көмештә, ташта, хәтердә...

  Каюм Насыйри – фәндә дә, әдәбиятта да, мәгариф өлкәсендә дә беренчеләрдән булып эз салучы новатор, реформатор. Үзеннән соң 60 тан артык фәнни эш, олы әдәби мирас калдыра ул. Быел аның тууына 200 ел тулуны билгелибез.

  24 февраля 2025
• 
  Урта Бирәзә: яшьлеккә кайту

  Ел дәвамында матур татар авыллары турында язабыз. Инде дистә ел шулай. «Татарстан» журналы бармаган бер генә район да калмады. Быел да күркәм традицияне дәвам итәрбез. Халык Яңа ел бәйрәмнәре белән мәш килгәндә, Арча районының Урта Бирәзә авылын күреп кайттык. Ни өчен дигәндә, биредә ел саен яңа йортлар салына. Авыллар бетә, дип сыкранганда, Урта Бирәзә киресенчә үсә бара. Моның сәбәбе нәрсәдә? Тагын әле бу авыл Татарстанның халык артисты Айдар Фәйзрахмановның туган ягы булуы белән дә үзенчәлекле.

  09 февраля 2025
• 
  Замана табибы: «өйгә кайткач та, эшең сине җибәрми...»

  Редакциябезгә кояш булып балкып килеп керде ул. Ниндидер җылы бер нур бөркелде. Югыйсә ак ха- латтан да түгел, әмма шушы гүзәл туташның нәкъ менә табиб икәнлеге йөзенә язылган кебек иде. – Алинә Хәсәншина мин булам, – дип елмайды.

  24 января 2025