Мәңгелек

• 
  Афиша

  Сезне июнь аенда булачак чараларга чакырабыз

  21 июня 2023
• 
  Тирән тамырларны барлаучы

  «Гайнетдин әфәнде анадан мөәррих (тарихчы) булган иде... Волга вә Урал буйларында торучы мөселманнардан бу көнгә кадәр өч мөәррих килеп китте. Болардан берсе – мелла Хөсәен Фәезханов, икенчесе – фазыйль Мәрҗани, өченчесе ошбу Гайнетдин әфәндедер». Ризаэтдин Фәхретдин 47 яшендә вафат булган Гайнетдин Әхмәревкә карата мондый югары бәяне Россия гуманитар фәнендә урта гасыр төрки‑татар мәмләкәтләре турында яңа сүз булып яңгыраган «Болгар тарихы» һәм «Казан тарихы» китапларын күздә тотып әйтә.

  27 мая 2023
• 
  Казаннан Сембергә сәяхәт

  Элеккеге Сембер, бүгенге Ульяновск шәһәрен без дөнья пролетариаты юлбашчысы Владимир Ульянов-Ленинның ватаны буларак беләбез. Совет чорында ул авиация-сәнәгать комплексы, «УАЗ» машиналары, туристларның күпләп килүе белән дә дан тота иде. Бүген күршеләребез ни хәлләрдә? Андагы милләттәшләребез ничек яши? Шушы кызыксынуыбыз безне, «Татмедиа»ның бер төркем мөхәррир һәм журналистларын, Ульяновск каласына ике көнлек сәфәргә этәрде.

  24 мая 2023
• 
  «Әти сүзеннән чыкмадым...»

  Харис Салихов хәрби хезмәткә унсигез яше тулганчы ук алына. Башта егетләрне элемтәче булырга укыталар, аннан сугышка җибәрәләр. Шундый авыр минутларда да Харис намазын калдырмый. Берсендә, татар егетләренең бергәләп сәҗдәгә киткәнен күргәч, командирлары килә: «Нишлисез сез?» – ди ул, аптырап. «Богу молимся», – ди яшь солдат. Шуннан Харис Салихов командирына бәйнә‑бәйнә аңлата: «Сезнең исәнлек, үзебезнең исәнлек өчен дә «Бог»тан сорыйбыз...» Командир шактый гына карап торганнан соң: «Просите, просите», – дип китеп бара. Ул гомер буе Аллаһ исеме белән яши. Сугышка киткәндә әтисе аңа шундый әманәт әйтеп җибәрә. Әнә шул догалары Харис Салиховны берничә тапкыр үлемнән алып кала. Һәм 96 яшенә кадәр саклап йөртә...

  22 мая 2023
• 
  «Чаян»га – 100 ел!

  2023 елда республикабызның иң өлкән басмаларыннан берсе – «Чаян» журналы оешуга 100 ел тула. Сокланырлык яшь! Бу аныбызда, каләмдәшләребезне юбилейлары белән котлап, журналның үткәненә, бүгенгесенә сәяхәт кылырга булдык.

  20 апреля 2023
• 
  Дөреслек тарафдары Галимҗан Шәрәф

  Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты архивы фондында күренекле галим һәм җәмәгать эшлеклесе Галимҗан Шәрәфетдин улы Шәрәфнең берничә васыятьнамәсе саклана. Шуларның 1948 елда язылганында иллеләп фәнни хезмәт, байтак шигырьләр авторы үзенең кабер ташына гарәп хәрефләре белән түбәндәге сүзләрне уярга васыять итә: «Татарстан җөмһүрияте проектын башлап төзүче, тел галиме, профессор, шагыйрь Галимҗан Шәрәф».

  20 апреля 2023
• 
  Акварельдә сакланган кала

  Агач йортлы Казан. Узган гасырның 80 нче еллар азагы–90 нчы еллары башында шәһәрнең һәркайсы җәүһәргә тиң агач өйләренә урамы‑урамы белән эзсез юкка чыгу куркынычы яный. Бу хәл архитектор Равил Айдаровны әлеге мирасыбызны үзенчә саклап калуга этәрә.

  20 апреля 2023
• 
  Хәтер боҗралары, яки үзебезгә кайту траекториясе

  Хәтер темасына мөрәҗәгать итмәгән язучы юктыр ул. Кайсы гына чорда, гасырда, системада һәм координаталарда яшәсә дә. Рус теленә тәрҗемәдә дөнья күргән ике үзенчәлекле романга игътибар итеп узасы килә. Икесендә дә вакыйгалар дөньядан аерып алынган утрауда, йомык пространствода бара. Икесендә дә кешенең эчке дөньяларына сәяхәте белән очрашабыз. Һәм аларда күтәрелгән темаларның яшәешебезгә бик тә аваздаш булуын аңлыйбыз.

  20 апреля 2023
• 
  Аллаһы тәгаләгә рәхмәтлемен!

  Иске Чәчкабка көннең икенче яртысында гына барып чыктык, чөнки Кайбыч районында бүтән эшләребез бар иде. Бу якларга сәфәр кылгач, 102 яшен тутырган сугыш ветераны Зиннәтулла Заһидуллин белән танышмасак, зур хата булыр дип уйлаштык. «Сәгать бергә киләбез дип әйттегез, ник һаман юк?» – дип, бабайның туганы, күршесе Фәридә апа ике тапкыр шалтыратты. Гомер буе җаваплы хезмәттә булган, һәрвакыт әйткән сүзендә торган Зиннәтулла бабай өчен бер сәгатькә соңга калу гаҗәп хәл шул...

  20 апреля 2023
• 
  Келәм – затлылык билгесе

  «Татарстан» журналы көнкүрештән төшеп калган шөгыльләрне барлауны дәвам итә. Бу юлы без Балтач районының Чутай авылына юл тоттык. Биредә танылган палас туку остасы Гөлзифа апа Нәҗипова яши. Танылган дим, чөнки Гөлзифа апа соңгы өч айда социаль челтәрләрдә йолдызга әйләнде. Үзе суккан паласларны халыкка күрсәтеп, күпме кайтавазлар ала. Оста безгә дә бу шөгыль турында бик рәхәтләнеп сөйләде.

  19 апреля 2023
• Югалмаган утрау

  Сезнең кайчан да булса утрау-шәһәрдә булганыгыз бармы? Юк, храм, кафе, таш түшәлгән урамнарда, хәтта сукмакларда да туристлар ташкыныннан тын кысылган җәй көне түгел. Кышын, эш көннәрендә – утрау-шәһәр, тынычланып, йокымсырап, карга күмелеп утырган чагында.

  13 марта 2023
• 
  Габделбари Баттал-Таймас – күп телләр белгән каләм иясе

  ХХ гасыр башында кискен иҗтимагый һәм сәяси үзгәрешләр кайбер шәхесләрнең язмышларын гына түгел, исем-атларын да үзгәртә. Күренекле татар зыялысы Батталның мулла кушкан исеме Габделбәр булып, аңа Троицк мәдрәсәсендә укыганда иптәшләре кушкан Габделбари аты ябышып кала. Китапларын һәм вакытлы матбугатта мәкаләләрен ул төрле псевдонимнар куеп бастырып килә. Төркиядә яши башлагач, андагы реформа кысаларында исеменә тагын үзгәреш кертә. Татар һәм төрек халкына ихластан хезмәт иткән бу шәхесне җәмәгатьчелек Габделбари Баттал-Таймас дип белә.

  13 марта 2023
• 
  Компаслар кирегә әйләнгәндә, яки ялгызлык турында сөйләшик

  12 мартта Америка киноакадемиясе, һәр елдагыча, «Оскар» җиңүчеләрен игълан итәчәк. Быелгы иң яхшы фильмнар исемлегендә – «Аватар: путь воды», «Тар», «Топ Ган: Мэверик», «Фабельманы», «Элвис», «На Западном фронте без перемен», «Все везде и сразу», «Банши Инишерина», «Говорят женщины», «Треугольник печали» картиналары. Арада киң катлам аудитория өчен кызыклы булган, киң масштаблы уен тамашалары да, эстетикасы һәм социаль эчтәлеге буенча аерым бер зәвыкка ия публика өчен каралганнары да бар. Шуларның икесенә тукталып үтик. Алар бүгенге көннең аеруча куркыныч бер зәхмәте – котылгысыз ялгызлык турында...

  13 марта 2023
• 
  Халык тормышы – халык фотостудиясе объективы аша

  Фотографлар арасында массакүләм мәгълүмат чаралары өчен төрле вакыйгалар мизгелләрен туктатып калырга сәләтле профессиональ фотографлар да, һәвәскәрләре дә бар. Фотоаппарат объективы бу вакыйгаларда гади халык кайнаган тормыш мизгелләрен мәңгеләштерә. Безнең ыгы-зыгылы тормышыбызның әлеге мизгелләре җылы һәм җанлы сурәтләрдә кала.

  27 февраля 2023
• 
  «Исем ул – халык хәтере»

  «Татарстан» журналы быел – Милли мәдәниятләр һәм гореф-гадәтләр елында традицияләребез, йолаларыбыз турында язуын дәвам итә. Басмабызның бу санында исем кушу йоласы, татар исемнәренең килеп чыгышы, аларның әһәмияте турында сөйләргә абруйлы белгечләребез булышты.

  21 февраля 2023