Игелекле

• 
  Затлы нәсел дәвамчысы

  – Иртәнге алтыда тордым, сезне көтәм. Инде борчыла башлаган идем, Казан белән Чаллы якын юл түгел бит, – дип каршы алды безне Ирек Уразаев. Кул биреп күрешкәч тә, беренче килгән уй: «Чәчен буяган, ахры...» Хәер, кара чәче генә түгел, көр тавышы, солдат кебек төз гәүдәсе дә игътибарны җәлеп итте. Ирек абыйга 91 яшь икәнен алдан белмәсәм, аңа җитмештән дә артыкны бирмәс идем. РСФСРның атказанган укытучысы Ирек Уразаевның узган юлы турында китап язарлык.

  21 декабря 2022
• 
  Зарланмыйча эшләгән буын

  Авыр вакытларга, кырыс заманнарга, кайчак түзеп булмаслык тормыш шартларына да карамастан, зарланмый-сукранмый, үз юлларында очраган бөтен кыенлыкны җиңеп, бу буын кешеләре алга атлаган, дөньяны ямьлерәк, уңайлырак итәргә омтылган. Алар юллар төзегән, күперләр сузган, электростанцияләр, заводлар салган, яу кырларында ватанны саклаган, сугыштан соңгы илне күтәргән. «Татарстан», үзенең каһарман якташлары белән очрашып, сезне әлеге фидакарь буынның маҗаралар тулы тормыш юлы белән таныштыруны дәвам итә.

  25 ноября 2022
• 
  Киле – ризыклы булу

  «Татарстан» журналы көнкүрештән төшеп калган шөгыльләрне барлауны дәвам итә. Бу юлы без киледә карабодай төйдек. Өлкән буын хәтерлидер, кабыклы карабодайны суда пешерәсең, аннан мичтә киптерәсең. Шуннан инде килегә салып төясең. Әле 1980 нче елларда да авылларда бу эш киң таралган булган. Бүген исә киле музей экспонатына әйләнде.

  22 ноября 2022
• 
  Олы юлның тузаны...

  «...Алтмыш яшемдә йөри алмас булдым. Арка миенә зыян килеп ике ай урын өстендә яттым.

  10 ноября 2022
• 
  Зарланмыйча эшләгән буын

  Авыр вакытларга, кырыс заманнарга, кайчак түзеп булмаслык тормыш шартларына да карамастан, зарланмый-сукранмый, үз юлларында очраган бөтен кыенлыкны җиңеп, бу буын кешеләре алга атлаган, дөньяны ямьлерәк, уңайлырак итәргә омтылган. Алар юллар төзегән, күперләр сузган, электростанцияләр, заводлар салган, яу кырларында ватанны саклаган, сугыштан соң илне күтәргән. Бүген әлеге фидакарь буынга – бер гасыр. Уртача алганда. Кемгәдер гасырлык юбилейга кадәр ике-өч ел калган. Кемдер аны якын көннәрдә билгеләп үткән. Кемдер исә юбилеен берничә ел элек бәйрәм иткән. Кемдер әле бөтeнләй яшь – сигезенче дистәне генә ваклый... «Татарстан», үзенең каһарман якташлары белән очрашып, аларның маҗаралар тулы тормыш юлы турында сезгә дә сөйләргә булды.

  26 октября 2022
• 
  Энә белән кое казучылар

  Бүгенге көндә татар телен саклау, аның байлыгыннан файдалана алу, туган телдә дөрес сөйләшү, язу кебек проблемалар актуальлеген югалтмый. Бу җәһәттән һөнәри эшчәнлеге телгә бәйле белгечләр өчен сүзлекләр төзү, телне барлау-саклау өлкәсендә абруйлы сүз әйтә алырлык оешмаларның эшчәнлеге кызыклы. «Татарстан» журналы үзен борчыган сораулар белән илебезнең иң өлкән фәнни оешмаларыннан берсе – Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институтына мөрәҗәгать итте һәм лексикография бүлегенең әйдәп баручы фәнни хезмәткәре Фәридә Таһирова белән әңгәмә корды.

  26 октября 2022
• 
  Күп балалы гаилә: тормышка ашкан хыял

  Гаҗәпкә калу. Соклану. Күрәсе килү... Актаныш районының Киров авылында яшәүче Сабитовларның тормышын башта социаль челтәрләр аша күзәттем. Балаларын ияртеп, әти белән әни кая гына бармый: әле алар иген кырында йөри, әле бергәләп табигатьтә таң аттыра, әле Россия күләмендәге ярышта көч сынаша, әле камыр ризыклары әзерли... Ир белән хатынга моның кадәр көч, энергия кайдан килә икән? Шуңа өстәп, унике баланың сигезе тәрбиягә алынганын да исәпкә алсаң, кыюлык та кирәклеген аңлыйсың. «Сез ничек шулай булдыра аласыз?» Аларга йөзләрчә кеше шундый сорау бирә. Без дә әлеге сорауга җавапны Әни кеше – Венера Рәис кызыннан сорадык, чөнки нәкъ менә хатын‑кыз гаилә учагын саклаучы бит...

  21 сентября 2022
• 
  Тәтеш: җанга якын эш

  Ничек, сезнең әле Тәтештә булганыгыз юкмыни? Сәяхәткә һәвәс туристлар мохитендә бүген бу сорау сүзсез шелтә кебек яңгырый. Гигант кырпы балыгы һәйкәле янында фотога төшмәү яки Молоствовларның алпавыт утарында булмау – башкаланы барып күрмәүгә тиң: болай ярамый! Гаҗәпме? «Юк, бу – нигезле гаепләү», – дип саный Тәтеш районы башлыгы Рәмис Сафиуллов та. Һәм бер сан атый: 130 мең. Идел буендагы тыйнак кына кечкенә кала быел шулкадәр сәяхәтчене кабул итәргә әзер.

  28 августа 2022
• 
  Җанҗылымлы Чистай каласы

  Чистай районы башлыгы Дмитрий Ивановның яраткан шәһәренә мөнәсәбәте бөек рус шагыйре һәм язучысы Борис Пастернакныкыннан һич аерылмый: «И мил моему сердцу Чистополь, и зимы в нём, и жители, и дома...» – дип язып калдырган бит классик. Борынгы өяз шәһәренең бөтен матурлыгын саклаган әлеге җыйнак каланы яратмаска мөмкин түгел, дип саный башлык та.

  27 августа 2022
• 
  Җирдәге иң шәп урын: Сарман районы

  Сарман районы быел җәй бертавыштан җирдәге иң шәп урын дип табылды. Биредә бөтен нәрсә гөрләп чәчәк ата, үсә. Район Татарстанның алты районы (Тукай, Минзәлә, Мөслим, Азнакай, Әлмәт һәм Зәй) белән чиктәш, һәм шуның нәтиҗәсендә биредә һәр күршедән ниндидер үзенчәлек кушылу сизелеп тора. Бу Сарман җиренә кабатланмас төсмерләр өсти.

  15 июля 2022
• 
  Милли бәйрәмнәр тәме

  Җәй фасылы үзенә бик күп бәйрәмнәрне, йола-гадәтләрне сыйдыра. Татарстанда яшәүче һәр халык җәйге матур көннәрдә, гадәттәгечә, дус-туганны, күрше-күләнне Каравон, Семык, Сабантуй, Акатуй, Питрау, Валда шинясь кебек милли бәйрәмнәргә чакыра…

  15 июля 2022
• 
  Асыл улларның асыл аналары

  1. Әни һәрвакыт хаклы… 2. Мин кайчан ялгышканмын… 3. Ана һәм улның иң бәхетле мизгеле… «Татарстан» журналының республикабызның иң булдыклы улларын тәрбияләгән һәм тәрбияләүче, үстергән һәм үстерүче иң уңган аналарын берләштергән махсус проекты. Барлык геройларыбыз да өч сорауга җавап бирде, аларның җавабы Татарстанның асыл ир затларын хатын-кызларча ничек дөрес тәрбияләргә кирәклеген күрсәтә.

  24 марта 2022
• 
  Икенче фикер - роботныкы

  Иннополис Университеты галимнәре машинаны рентген сурәтләрендә COVID‑19 билгеләрен табарга өйрәткән. Алга таба нәрсә?

  21 февраля 2022
• 
  Әти сүзе

  Татарда тирән мәгънәгә ия «ир канаты астында яшәү» дигән гыйбарә бар. Хатынын, балаларын кайгыртып яшәүче, чын ирләргә карата кулланыла ул. Тагын әле «әти сүзе» дип тә әйтәләр. Монысы исә хәлиткеч вакытларда ата кешенең сүзен өстә калдыру була. Спас районы Иске Рәҗәп авылында яшәүче Фәйзиевләргә әлеге гыйбарәләрнең икесе дә туры килә.

  21 февраля 2022
• 
  Марат Кәбировның тормыш линиясе

  Бу ковид дигәннәре тынычлыкны алды. Без аны башта шаяртыбрак, ышанмыйчарак, ышанырга теләмичәрәк кабул иттек.Хәзер инде шикләнүче юк бугай. Һәрхәлдә, мин шикләнмим. Авырып алдым. «Ашыгыч ярдәм» белән...

  17 февраля 2022